در جوامع کنونی معمولا بسیاری از افراد به دلیل مشغله زیاد یا ازدواج نمی کنند و یا دیر تصمیم بر انجام آن می گیرند در نتیجه این دو گروه در زمره افرادی هستند که مایل به سرپرستی کودکان و نوجوانان بی سرپرست می باشند.

• زن و شوهری که پنج سال از تاریخ ازدواج آنان گذشته باشد و از این ازدواج صاحب فرزند نشده باشند ، مشروط به این که حداقل یکی از آنان بیش از سی سال سن داشته باشد .
• زن و شوهر دارای فرزند مشروط بر این که حداقل یکی از آنان بیش از سی سال سن داشته باشد.
• دختران و زنان بدون شوهر ، در صورتی که حداقل سی سال سن داشته باشند ، منحصرا حق سرپرستی اناث را خواهند داشت .

بند 1- چنان چه به تشخیص سازمان پزشکی قانونی امکان بچه دارشدن زوجین وجود نداشته باشد ، درخواست کنندگان از شرط مدت پنج سال مقرر در بند الف مستثنی می باشند .

بند 2- چنان چه درخواست کنندگان سرپرستی از بستگان کودک یا نوجوان باشند ، دادگاه با اخذ نظر سازمان و با رعایت مصلحت کودک و نوجوان می تواند آنان را از برخی شرایط مقرر در این ماده متثنی نماید .

بند3- اولویت در پذیرش سرپرستی به ترتیب با زن و شوهر بدون فرزند ، سپس زنان و دختران بدون شوهر فاقد فرزند و در نهایت زن و شوهر دارای فرزند است .

بند 4- درخواست کنندگان کمتر از پنجاه سال سن ، نسبت به درخواست کنندگانی که پنجاه سال و بیشتر دارند ، در شرایط مساوی اولویت دارند.

بند 5- در مواردی که زن و شوهر درخواست کننده سرپرستی باشند ، درخواست باید به طور مشترک از طرف آنان تنظیم و ارائه گردد.

درخواست کنندگان نمی توانند بیش از دو کودک یا نوجوان را سرپرستی نمایند مگر در مواردی که کودکان یا نوجوانان تحت سرپرستی ، اعضای یک خانواده باشند.

تقاضانامه درخواست کنندگان سرپرستی باید به سازمان ارائه گردد و سازمان مکلف است حداکثر پس از دو ماه نسبت به اعلام نظر کارشناسی ، آن را به دادگاه صالح تقدیم دارد . دادگاه با احراز شرایط مقرر در قانون و با لحاظ نظریه سازمان ، نسبت به صدور قرار سرپرستی آزمایشی شش ماهه اقدام می نماید . قرار صادره به دادستان ، متقاضی و سازمان ابلاغ می گردد. دادگاه صالح برای رسیدگی به امور مربوط به نگهداری کودکان و نوجوانان بی سرپرستی ، دادگاه محل اقامت درخواست کننده است .

دادگاه می تواند در دوره سرپرستی آزمایشی ، در صورت زوال و یا عدم تحقق هر یک از شرایط مقرر در این قانون به تقاضای دادستان و یا سرپرست منحصر یا سرپرستان کودک یا نوجوان و با اطلاع قبلی سازمان و همچنین با تقاضای سازمان قرار صادره را فسخ نماید . پس از پایان دوره سرپرستی آزمایشی ، دادگاه با لحاظ نظر سازمان و با رعایت شرایط دیگر ، اقدام به صدور حکم سرپرستی و ابلاغ آن به دادستان ، متقاضی و سازمان می نماید.

امور مربوط به سرپرستی کودکان و نوجوانان بی سرپرست به عهده کدام سازمان می باشد ؟

امور مربوط به سرپرستی کودکان و نوجوانان بی سرپرست ، با سازمان بهزیستی کشور است .

نرگس مقامی / وکیل دادگستری