• دادگاه در صورتی حکم سرپرستی صادر می نماید که درخواست کننده سرپرستی بخشی از اموال یا حقوق خود را به کودک یا نوجوان تحت سرپرستی تملیک کند . تشخیص نوع و میزان مال یا حقوق مزبور با دادگاه است . در مواردی که دادگاه تشخیص دهد اخذ تضمین عینی از درخواست کننده ممکن یا به مصلحت نیست و سرپرستی کودک یا نوجوان ضرورت داشته باشد ، دستور اخذ تعهد کتبی به تملیک بخشی از اموال یا حقوق در آینده را صادر و پس از قبول درخواست کننده و انجام دستور ، حکم سرپرستی صادر می کند .
• درخواست کننده منحصر یا درخواست کنندگان سرپرستی باید متعهد گردند که تمامی هزینه های مربوط به نگهداری و تربیب و تحصیل افراد تحت سرپرستی را تامین نمایند . این حکم حتی پس از فوت سرپرست منحصر یا سرپرستان نیز تا تعیین سرپرست جدید ، برای کودک یا نوجوان جاری می باشد . بدین منظور سرپرست منحصر یا سرپرستان موظفند با نظر سازمان خود را نزدیکی از شرکت های بیمه به نفع کودک یا نوجوان تحت سرپرستی بیمه عمر کنند. در صورتی که دادگاه تشخیص دهد اعطای سرپرستی بدون اجرای مفاد این بند و بند فوق به مصلحت کودک یا نوجوان می باشد به صدور حکم سرپرستی اقدام می کند .
• تکلیف سرپرست نسبت به کودک یا نوجوان از لحاظ نگهداری ، تربیت و نفقه و احترام ، نظیر تکلیف والدین نسبت به اولاد است . کودک یا نوجوان تحت سرپرستی نیز مکلف است نسبت به سرپرست ، احترامات متناسب با شان وی را رعایت کند.
• در صورت فوت سرپرست منحصر یا سرپرستان که مشمول یکی از صندوق های بازنشستگی بوده اند ، افراد تحت سرپرستی در حکم افراد تحت تکفل متوفی محسوب گردیده و تا تعیین سرپرست جدید از مزایای مستمری وظیفه بازماندگان برخوردار خواهند شد .
• در صورت فوت یا زندگی مستقل و جدایی هر یک از سرپرستان یا وقوع طلاق بین آنان ، دادگاه می تواند با درخواست سازمان ، سرپرستی کودک یا نوجوان را به یکی از زوجین یا شخص ثالث واگذار نماید . رعایت نظر کودکان بالغ در این خصوص ضروری است .
• شخصی که سرپرستی افراد تحت حمایت این قانون را به عهده می گیرد از مزایای حمایتی حق اولاد و مرخصی دوره مراقبت برای کودکان زیر سه سال
  ( معادل مرخصی دوره زایمان ) بهره مند می باشد .
• پس از صدور حکم قطعی سرپرستی ، مفاد حکم از سوی دادگاه به اداره ثبت احوال و اداره بهزیستی مربوط ابلاغ می شود . اداره ثبت احوال مکلف است نام و نام خانوادگی کودک یا نوجوان تحت سرپرستی و همچنین مفاد حکم سرپرستی را در اسناد سجلی و شناسنامه سرپرست یا زوجین سرپرست وارد کند . همچنین اداره ثبت احوال مکلف است شناسنامه جدیدی برای کودک یا نوجوان تحت سرپرستی با درج نام و نام خانوادگی سرپرست یا زوجین سرپرست صادر و در قسمت توضیحات مفاد حکم سرپرستی و نام و نام خانوادگی والدین واقعی وی را در صورت مشخص بودن ، قید نماید . کودک یا نوجوان تحت سرپرستی می تواند پس از رسیدن به سن هجده سالگی ، صدور شناسنامه جدیدی را برای خود با درج نام والدین واقعی در صورت معلوم بودن ، یا نام خانوادگی مورد نظر وی ، در صورت معلوم نبودن نام والدین واقعی ، از اداره ثبت احوال درخواست نماید .
• صدور گذرنامه و خروج کودک یا نوجوان تحت سرپرستی از کشور منوط به موافقت سرپرست منحصر یا سرپرستان و دادستان است . دادستان پس از جلب نظر کارشناس سازمان با رعایت مصلحت ، اتخاذ تصمیم می نماید . چنانچه خروج از کشور در دوره آزمایشی باشد ، سرپرست یا سرپرستان باید تضمین مناسبی جهت بازگشت کودک به دادستان بسپارد.
• دادستان و سازمان در صورتی که ضرورت فسخ حکم سرپرستی را احراز نمایند ، مراتب را به دادگاه صالح اعلام می کنند.
• هرگاه سرپرست در صدد ازدواج بر آید ، باید مشخصات فرد مورد نظر را به دادگاه صالح اعلام نماید . در صورت وقوع ازدواج ، سازمان مکلف است گزارش ازدواج را به دادگاه اعلام تا با حصول شرایط این قانون ، نسبت به ادامه سرپرستی به صورت مشترک و یا فسخ آن اتخاذ تصمیم نماید . ازدواج چه در زمان حضانت و چه بعد از آن بین سرپرست و فرزند خوانده ممنوع است مگر اینکه دادگاه صالح پس از اخذ نظر مشورتی سازمان ، این امر را به مصلحت فرزند خوانده تشخیص دهد.
• در صورت فسخ حکم سرپرستی تا زمان تعیین سرپرست یا سرپرستان جدید تغییری در مشخصات سجلی فرد تحت سرپرستی صورت نخواهد گرفت.

نرگس مقامی / وکیل دادگستری