کارگران عموما در حین انجام کار در معرض حوادثی قرار دارند که منشا این حوادث گوناگون است . برخی به دلیل عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و بهداشتی از سوی کارفرما بروز می کند که در این حالت کارفرما در صورت احراز شرایطی ( از سوی مقام قضایی ) در قبال کارگر زیان دیده مسوولیت مدنی پیدا می کند . این شرایط عبارتند از :

• حادثه در حین انجام کار یا به مناسبت آن واقع شود . بطور مثال ؛ اگر ماشین کارخانه نیاز به تعمیر داشته باشد و کارگر ناچار شود آنرا به تعمیرگاه ببرد و حادثه ای هنگام رفت و آمد کارگر رخ دهد این شرط محقق شده است .
• لزوم رابطه سببیت بین کار موظف کارفرما و حادثه . برای نمونه ؛ در حادثه ای که کارگر حین کار به شوخی کردن با دوستان همکار خود مبادرت می ورزد و غفلتا دچار حادثه می شود شرط مزبور محقق نشده است .
• لزوم تقصیر کارفرما ؛ از آنجا که کارفرمایان به موجب قانون کار مسوولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت کار را در محیط کاری خود بر عهده دارند لذا در صورت عدم رعایت موارد قانونی دارای مسوولیت حقوقی می باشند .

متاسفانه برخی از کارفرمایان براین باورند که وجود بیمه تامین اجتماعی ، مسوولیت مدنی ایشان را در برابر جبران خسارات بدنی وارد بر کارگران منتفی می نماید ( جبران خسارات بدنی شامل دیه نقص عضو و دیه فوت کارگر است ) در حالیکه این ذهنیت صحیح نبوده و پوشش های دو بیمه « تامین اجتماعی » و « مسوولیت مدنی » متفاوت می باشد . با این توضیح که ؛ چنانچه کارگری دچار نقص عضو یا فوت شود ، بیمه تامین اجتماعی صرفا مستمری پرداخت کرده و تعهدی در قبال دیه فوت یا نقص عضو نخواهد داشت در حالیکه بیمه مسوولیت متعهد به پرداخت دیات مذکور است . البته ممکن است کارگر زیان دیده به سازمان تامین اجتماعی مراجعه نماید و سازمان هم خسارات کارگر را جبران نماید ولیکن سازمان قانونا حق دارد بعنوان جانشین کارگر زیان دیده به کارفرما مراجعه کند و مبالغی که ازباب جبران خسارات بدنی به کارگر پرداخت نموده را از کارفرمای وی باز ستاند .

با این اوصاف ، از آنجا که شرکتهای بیمه ، بیمه مسموولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان در خصوص حوادث ناشی از کار را ارائه می دهند و طی آن کارفرما مسوولیت خود را در مقابل کارگران ( در صورت وجود تقصیر و سایر شرایط ) به شرکت بیمه واگذار می نماید و شرکت بیمه نیز در ازاء دریافت حق بیمه از کارفرما متعهد می شود خسارت های بدنی ناشی از کار را به کارکنانشان تا میزان تعهدات مندرج در قرارداد بیمه جبران کند لذا به کارفرمایان خصوصا کارفرمایان مشاغل پر خطر توصیه می شود خود را بیمه مسوولیت نمایند تا اگر بهنگام وقوع حادثه ، توان مالی برای پرداخت خسارت مدنی کارگر را نداشته باشند بیمه این خسارت ها را پرداخت نماید.

گلناز فیروزی/وکیل دادگستری