زنان شاغل در محیط های کاری با انواع مختلفی از تبعیض جنسیتی مانند دریافت دستمزد نابرابر برای کار یکسان رو به رو هستند ولیکن بر اساس اعلامیه سازمان بین المللی کار (ILO) آزار جنسی در محیط کار ، بارزترین مصداق تبعیض جنسیتی است ، واقعیتی که نمی توان آنرا انکار کرد.
آزار جنسی در محیط کار شامل هرگونه رفتار « نخواسته » ( بدون رضایت ) است که ماهیت جنسی دارد و بر نقض کرامت زنان در محیط کار تاثیر می گذارد . این رفتارها شامل حیطه وسیعی است از ؛

1- آزار جسمی ( از نزدیک شدن فیزیکی بیش از حد تا موارد حاد < حمله و تجاوز > )

2- آزار کلامی ( بطور مثال : طرح شوخی های توهین آمیز و زننده جنسی )

3- آزار غیر کلامی ( بطور مثال ؛ نگاه های شهوت آمیز معذب کننده ) که احتمال وقوع این رفتارها از سوی کارفرما ( رئیس ) ، همکار و یا ارباب رجوع ( مشتری ) وجود دارد.

با این اوصاف آزار جنسی علیه زنان در محیط کار را می توان به آزار « مستقیم » بطور مثال ؛ تهدید به اخراج یا تنزل رتبه در صورت عدم رضایت به بر قراری تماس یا رابطه از سوی کارفرما و آزار « غیر مستقیم » ؛ بطور مثال ؛ مملو شدن محیط کار از رفتارها و گفتارهای جنسی که باعث معذب شدن ، احساس نا امنی و آزار زنان می شود تقسیم نمود .
البته میزان گستردگی این نوع از خشونت بر حسب معیارهایی چون خصوصی و دولتی بودن محل کار ، پایگاه اجتماعی و اقتصادی و میزان تحصیلات زنان متفاوت است . بطور مثال ؛ کارگاه های کوچک و دور از چشم کمتر از 10نفر که مطابق ماده 191 قانون کار از شمول بعضی از مقررات این قانون مستثنی گردیده است خود زمینه ساز و تقویت کننده آزارهای جنسی علیه زنان کارگر است .اگر چه در قوانین ایران ، آزار جنسی در محیط کار بطور مشخص جرم انگاری نشده ولیکن بنظر می رسد صرف تدوین قوانین خاص و انجام اصلاحات زیر بنایی جدی در قوانین ، البته به همراه سازو کارهای نظارتی و حمایتی که از جمله وظایف مهم مسوولان برای ایجاد امنیت برای اشتغال زنان است ، با وجود اهمیت بالایی که دارد یگانه راه مقابله با این معضل نیست بلکه در کنار آن ، این جامعه مدنی است که می تواند با عمومی سازی این نوع از خشونت و آموزش مقابله با آن (چه برای زنان و چه برای مردان ) از طریق رسانه ها ، تهیه بسته های آموزشی حاوی تعیین مرز بندی ها در محیط کار ، توصیه های مراقبتی و برگزاری کارگاه های آموزشی بعنوان تکلیفی برای کارفرما ، حول این مساله حساسیت ایجاد کند و هم گام با تلاش برای تصویب قوانین جدید ، فرهنگ مقابله با آنرا فراگیر ساخته و در طولانی مدت ساختارهای اجتماعی نادرست ( از جمله مرد سالاری ) را تغییر دهد چرا که ؛ مترقی ترین قوانین در این حوزه نیز تازمانی که عموم زنان بجای اعتراض و مراجعه قضایی صرفا خود را سرزنش نموده و ترس از دست دادن آبرو داشته باشند ، در نهایت کارساز نخواهد بود .

• چاپ شده در هفته نامه صوراسرافیل ، سال چهارم ، شماره ۱۰۳
• گلناز فیروزی | وکیل دادگستری